Beboeten van een slechte levensstijl

Vlielanders Harm en Gabriëlle ontvingen gisteren, aan de vooravond van ITGWO, zeker twintig festivalgangers in hun tuin in het dorp. De stoelen in een kringetje. Op tafel gezonde snacks en kaasstengels. Iedere nieuwe bezoeker maakt eerst een rondje om zich voor te stellen. Net een verjaardag. Maar dan wel één waar niemand elkaar kent. 

De bijeenkomst maakt onderdeel uit van het programma Tussendeurtjes, georganiseerd door BKB, ITGWO en Achmea. Op zeven plekken op het eiland werd gisteren gesproken over de toekomst van Nederland en de houdbaarheid van solidariteit. Dit alles onder begeleiding van onder meer oud- voorzitter van de Tweede Kamer Gerdi Verbeet en Doekle Terpstra. 

Bij Harm en Gabriëlle is oud- huisarts, oud-wethouder en oud-Tweede Kamerlid Rob Oudkerk aangeschoven. Samen met Theo Oosterbaan, organisator van de jaarlijkse marathon op Vlieland, geeft hij het startsein voor een discussie over solidariteit en overgewicht: zijn wij bereid om voor mensen met een ongezonde levensstijl te betalen?

‘De mensen om wie het gaat zijn niet hier,’ zegt Oudkerk. Het zijn de mensen die we op dit festival niet zo snel zullen treffen: lager opgeleiden uit de sociaal economisch lagere klasse. Volgens Oudkerk maakt die groep inmiddels 35 procent uit van de Nederlandse samenleving. Er zullen dus snel oplossingen moeten komen, vindt de oud-politicus. Hij gooit de knuppel in het hoenderhok: Maar wie wil er nog voor zijn buurman betalen die iedere avond zakken chips op de bank wegwerkt?

In eerste instantie aarzelend, maar daarna gaan bijna alle handen omhoog. ‘Je zal hier ook niet zo snel zeggen: laat mensen maar verrekken die ongezond leven,’ grapt marathonorganisator Oosterbaan. De andere festivalgangers denken vooral in oplossingen. Zij willen maatregelen om mensen te verleiden tot een gezonde levensstijl. 

Dat er iets moet veranderen, daar is iedereen het over eens. Maar hoe ga je grenzen stellen? Ga je alleen de mensen beboeten die ongezond leven? Of ook mensen die ongezond veel sporten? Wie bepaalt precies wat ongezond is? En moet je überhaupt wel boetes invoeren. Theo Oosterbaan geeft op Vlieland iedere dinsdag – gratis – hardlooptraining. Eerst had hij drie aanmeldingen, inmiddels al veertig. Dat zijn initiatieven die werken, vindt Oudkerk. Mensen moeten zelf meer het voortouw nemen.

Inmiddels is de Belgische rockband Bed Rugs gearriveerd. Nietsvermoedend stormen de mannen meteen op de tafel met bier, wijn en hapjes af. Een van de bandleden steekt een sigaret op. Veertig paar ogen zijn op hem gericht. Hij kijkt schuldbewust op: mag ik hier soms niet roken? 

In de hoek van de tuin, naast de geraniums, geeft de band een concert. Na afloop is het tijd voor linzensoep en quinoasalade. Maar de discussie is nog niet afgelopen, vindt de gespreksleider. Er moeten oplossingen op tafel komen. In de kring kijken de mensen elkaar vragend aan. Een van de aanwezigen – een sportieveling, die zelfs tijdens het festival van plan is om vier uur per dag te fietsen, stelt voor om goed gedrag te stimuleren door het te belonen. Er volgen nog meer oplossingen. Maar een echt goede oplossing is er eigenlijk niet, concludeert de groep uiteindelijk. Waarop iemand nog toevoegt: ‘Kan de overheid niet iets organiseren via sociale netwerken?’ Een van de bandleden stelt voor: ‘Virtueel harlopen bijvoorbeeld. Ik zou zo meedoen!’